Etik Çözümler: İş Dünyasında Bilgelikle Yol Almak
İş dünyası devamlı değişiyor ve işletmeler muhtelif ahlaki zorluklarla yüz yüze kalıyor. Bu zorlukların üstesinden başarıyla gelebilmek için işletmelerin ahlaki ve bilgelikte kuvvetli bir temele haiz olması gerekiyor.
Etik, doğru ve yanlışın incelenmesidir ve değerlerimizle ahenkli kararlar almak için bir çerçeve sağlar. Bilgelik, zor durumlarda bile data ve deneyimimizi kullanarak iyi kararlar alma kabiliyetidir.
İşletmeler ahlaki ve bilgeliği birleştirdiğinde, yalnızca kendi karları için değil, bununla birlikte camianın hepsi için de iyi olan kararlar alabilirler. İşletmelerin iş dünyasında gezinmek için ahlaki ve bilgeliği nasıl kullanabileceklerine dair birkaç misal:
-
Üretim faaliyetlerini yabancı bir ülkeye dış kaynak kullanarak yaptırmayı düşünen bir firma, dış kaynak kullanımının ihtimaller içinde faydalarını, yabancı ülkedeki çalışanlar üstündeki tesiri ve üretim periyodunun çevresel tesiri şeklinde ihtimaller içinde maliyetlerle karşılaştırmak için ahlaki ve bilgelikten yararlanabilir.
-
Yeni bir ürün geliştiren bir firma, ürünün etraf ve insan sağlığı üstündeki potansiyel tesirini göz önünde bulundururken ahlaki ve bilgelikten yararlanabilir.
-
Finansal krizle yüz yüze olan bir firma, çalışanlar, müşteriler ve hissedarlar da dahil olmak suretiyle bütün paydaşların en iyi çıkarına olacak kararlar almak için ahlaki ve bilgelikten yararlanabilir.
Etik ve bilgeliği kullanarak, işletmeler yalnızca kendi karları için değil, bununla birlikte camianın hepsi için de iyi olan kararlar alabilirler. Bunu yaparak, hepimiz için daha sürdürülebilir ve ahlaki bir iş ortamı yaratabilirler.
| Hususiyet | Tarif |
|---|---|
| İş ahlakı | İş hayatında ahlaki davranışı yönlendiren ilkeler ve değerler |
| Etik | Doğru ve yanlışın incelenmesi |
| Etik karar alma | Etik ilkelere müsait karar alma dönemi |
| Bilgelik | İyi yargılarda bulunma ve karar verme kabiliyeti |
| Değerler | Bir kişi ya da öbek için mühim olan ilkeler ve inançlar |
II. Etik Liderlik
Etik liderlik, dürüstlük ve bütünlükle liderlik etme uygulamasıdır. Çalışanlar, müşteriler ve camia dahil olmak suretiyle bütün paydaşların en iyi çıkarları doğrultusunda kararlar almayı ihtiva eder. Etik liderler ek olarak kararları hikayesinde şeffaftır ve bu kararlardan görevli tutulmaya isteklidir.
Etik liderliğin pek oldukça faydası vardır, bunlardan bazıları şunlardır:
- Artan çalışan morali
- Alan kişi memnuniyetinin artması
- Geliştirilmiş marka itibarı
- Artan finansal performans
Etik bir önder olmak istiyorsanız yapabileceğiniz birkaç şey var:
- Çalışanlarınıza ve müşterilerinize karşı dürüst ve saydam olun.
- Bütün paydaşların en iyi çıkarına olacak kararlar alın.
- Aldığınız kararların sorumluluğunu üstlenin.
- Başkalarına iyi bir misal olun.
Etik liderlik daima basit değildir, sadece pozitif ve sürdürülebilir bir iş kültürü yaratmak için eğer olmazsa olmazdır. Bu ipuçlarını takip ederek, ahlaki bir önder olabilir ve işinizde ve dünyada pozitif bir tesir yaratabilirsiniz.
III. Etik Karar Alma
Etik karar alma, etik ilkeler ve değerlerle ahenkli kararlar alma sürecidir. İşletmelerin görevli ve ahlaki bir halde hareket ettiklerinden güvenli olmalarına destek olduğundan iş etiğinin mühim bir parçasıdır.
İşletmelerin ahlaki kararlar alırken dikkate alması ihtiyaç duyulan bir takım unsur vardır, bunlardan bazıları şunlardır:
- Kararın paydaşlar üstündeki tesiri
- Zarar ya da yarar potansiyeli
- Kararın maliyetleri ve yararları
- Kararın yasal ve düzenleyici tesirleri
- İşletmenin ahlaki ilkeleri ve değerleri
İşletmeler bütün bu faktörleri göz önünde bulundurarak daha bilgili ve ahlaki kararlar alabilirler.
İşletmelerin karşılaşmış olduğu yaygın ahlaki ikilemlerden bazıları şunlardır:
- Bir ürün ya da hizmet için müsait fiyatın belirlenmesi
- Çalışanların işten çıkarılıp çıkarılmayacağına karar vermek
- Küçüklere yönelik marketing ürünleri
- Şüpheli iş uygulamalarına haiz şirketlere yatırım yapmak
- Menfaat çatışmalarıyla başa çıkma
Bu ikilemlere basit bir yanıt yoktur ve işletmeler nihai bir karar vermeden ilkin her kararın ahlaki etkilerini dikkatlice tartmalıdır.
Etik karar alma, daha ahlaki bir iş kültürü yaratmanın mühim bir parçasıdır. Etik kararlar alarak, işletmeler zor olsa bile doğru şeyi yapma mevzusundaki bağlılıklarını gösterebilirler.
IV. İş Etiği
İş etiği, iş yürütmeye uygulanan ahlaki prensip ve değerlerin incelenmesidir. İşletmelerin ve mensuplarının etik yükümlülüklerini inceleyen tatbiki etiğin bir dalıdır.
İş etiği önemlidir bu sebeple işletmelerin çalışanlar, müşteriler, tedarikçiler ve camia dahil olmak suretiyle bütün paydaşların en iyi çıkarları doğrultusunda kararlar almasına destek verir. Ek olarak işletmelerin yasal ve finansal risklerden kaçınmasına destek verir.
İş karar alma süreçlerine rehberlik etmek için kullanılabilecek bir takım değişik ahlaki kuram vardır. Bunlar şunları ihtiva eder:
- Faydacılık: En fazlaca sayıda insan için en büyük iyilik
- Deontoloji: Doğru olanı yapmak
- Fazilet etiği: İyi karakterin geliştirilmesi
İş etiği karmaşa ve sıkıntılı bir alandır, sadece işletmelerin görevli ve ahlaki bir halde etkinlik göstermesi için elzemdir. İşletmeler, işletmelere uygulanan ahlaki ilkeleri ve değerleri anlayarak, bütün paydaşların en iyi çıkarları doğrultusunda kararlar alabilirler.
V. Kurumsal Toplumsal Repertuvar
Kurumsal toplumsal repertuvar (KSS), bir işletmenin etkinlik gösterdiği toplulukların toplumsal ve çevresel refahına katkıda bulunma taahhüdüdür. KSS, hayırseverlikten ve sosyal yatırımdan çevresel sürdürülebilirliğe ve çalışan ilişkilerine kadar oldukça muhtelif faaliyetleri kapsar.
İşletmelerin CSR uygulamalarını benimsemesi için birçok niçin vardır. ilk olarak, CSR bir firmanın itibarını ve marka imajını iyileştirmeye destek olabilir. Tüketiciler giderek daha çok toplumsal ve çevresel açıdan görevli işletmeler arıyor ve bu işletmeleri sadakatleri ve işleriyle ödüllendirmeye istekliler.
İkinci olarak, CSR en iyi kabiliyetleri çekmeye ve elde tutmaya destek olabilir. Çalışanlar giderek daha çok kendi değerlerini paylaşan şirketlerde iş arıyorlar ve CSR’ye bağlı şirketlerde kalma olasılıkları daha yüksek.
Üçüncüsü, CSR bir firmanın riskini azaltmaya destek olabilir. CSR’ye bağlı olan işletmelerin skandallara ya da davalara karışma olasılığı daha düşüktür ve ekonomik gerilemeleri atlatma olasılıkları daha yüksektir.
En son, CSR daha sürdürülebilir bir gelecek yaratmaya destek olabilir. CSR uygulamalarını benimseyen işletmeler çevreyi iyileştirmeye, insan haklarını korumaya ve daha eşitlikçi toplumlar yaratmaya destek oluyor.
Son yıllarda, CSR her ölçekteki işletme için giderek daha mühim hale geldi. Tüketiciler, çalışanlar ve yatırımcılar işletmelerin camia üstündeki tesirinin daha çok farkına vardıkça, işletmeler CSR uygulamalarını benimsemek için giderek artan bir baskı altında kalıyor.
Şayet bir işletme sahibiyseniz, şirketinizin itibarını iyileştirmenin, en iyi kabiliyetleri çekip elde tutmanın, riskinizi azaltmanın ve daha sürdürülebilir bir gelecek yaratmanın bir yolu olarak KSS uygulamalarını benimsemeyi düşünmelisiniz.
VI. Sürdürülebilir İş Uygulamaları
Sürdürülebilir iş uygulamaları, bir işletmenin etraf ve camia üstündeki negatif tesirini en aza indirmek için tasarlanmış olanlardır. Bunlara atık azaltma, yenilenebilir enerji kaynakları kullanma ve çalışanlara adil ücret ödeme şeklinde uygulamalar dahildir.
Sürdürülebilir iş uygulamalarını benimsemenin muhtelif yararları vardır. Bunlar şunları ihtiva eder:
- Azaltılmış maliyetler
- İyileştirilmiş çalışan morali
- Artan alan kişi sadakati
- Geliştirilmiş marka itibarı
- Daha çok toplumsal repertuvar
Sürdürülebilir iş uygulamaları hakkındaki daha çok data edinmekle ilgileniyorsanız, sizin için bir takım kaynak mevcuttur. Aşağıdakiler bir tek birkaç örnektir:
Sürdürülebilir iş uygulamalarını benimseyerek, etraf ve camia üstünde pozitif bir tesir yaratmaya destek olabilirsiniz. Ek olarak, kârınızı iyileştirebilir ve gelecek için daha sürdürülebilir bir iş yaratabilirsiniz.
VII. Olay Emek harcamaları
Olay emek harcamaları, işletmelerin ahlaki zorluklarla nasıl başa çıktıklarına dair kıymetli içgörüler sağlayabilir. Öteki işletmelerin almış olduğu kararları inceleyerek, onların hatalarından ve başarılarından ders çıkarabiliriz. İşletmelerin karşılaşmış olduğu en yaygın ahlaki zorluklardan bazıları şunlardır:
Menfaat çatışmaları: Bir iş sonucu bir tarafın lehine ötekinin aleyhine olduğunda, menfaat çatışması yaratabilir. Örnek olarak, bir firma tüketiciler için zararı olan bulunduğunu bilmiş olduğu bir ürünü, kâr elde etmek anlamına gelse bile satmaya karar verebilir.
Ayrımcılık: İşletmeler, ırk, cinsiyet, din, cinsi yönelim ya da öteki korunan özelliklere bakılmaksızın bütün çalışanlarına ve müşterilerine adil davrandıklarından güvenli olmalıdır.
Etraf kirliliği: İşletmelerin çevreyi koruma ve gezegene lüzumsuz zarar vermekten kaçınma sorumluluğu vardır. Buna karbon ayak izlerini azaltmak, sürdürülebilir malzemeler kullanmak ve atıkları görevli bir halde bertaraf etmek dahildir.
Emek sömürüsü: İşletmeler, çalışanlarına adil bir ücret ödediklerinden ve onlara güvenilir emek harcama koşulları sağladıklarından güvenli olmalıdır. Ek olarak çocuk işçiliği ya da öteki sömürü biçimlerini kullanmaktan kaçınmalıdırlar.
Olay çalışmalarını inceleyerek, işletmelerin bu zorluklarla nasıl başa çıktıklarını ve bu tarz şeyleri sökmek için hangi stratejileri kullandıklarını öğrenebiliriz. Bu data, kendi işletmelerimizde daha ahlaki kararlar almamıza ve daha ahlaki bir iş kültürü yaratmamıza destek olabilir.
İş etiği hikayesinde yayınlanmış olay çalışmalarına dair birtakım örnekler şunlardır:
* [The Nike Sweatshop Scandal](https://www.nytimes.com/2001/03/24/business/nike-sweatshops-a-history-of-abuses-and-attempts-at-reform.)
* [The Volkswagen Emissions Scandal](https://www.nytimes.com/2015/09/21/business/international/volkswagen-emissions-scandal-timeline.)
* [The Wells Fargo Account Fraud Scandal](https://www.nytimes.com/2016/09/08/business/dealbook/wells-fargo-account-fraud-scandal-timeline.)
* [The Theranos Fraud Scandal](https://www.nytimes.com/2018/09/15/business/theranos-elizabeth-holmes-fraud.)
* [The Uber Sexual Harassment Scandal](https://www.nytimes.com/2017/11/19/business/uber-seksüel-harassment-scandal-timeline.)
VIII. İstatistikler
İşte iş etiğine ilişik birtakım istatistikler:
- Çalışanların %89’u etiğin iş başarısı için mühim olduğuna inanıyor
- Çalışanların %75’i şirketlerinin ahlaki değerlerinin son beş yılda gerilediğine inanıyor
- Çalışanların %67’si işyerinde ahlaki olmayan davranışlara şahit oldu
- Çalışanların %55’i ahlaki kaygılar sebebiyle işinden ayrıldı
- Çalışanların %45’i, şirketlerinin ahlaki değerlerinin yalnızca müsait olduğunda iyi olduğuna inanıyor
Bu istatistikler, iş etiğinin işletmelerin ciddiye alması ihtiyaç duyulan ciddi bir mevzu bulunduğunu göstermektedir. Daha ahlaki bir iş kültürü yaratarak, işletmeler karlarını artırabilir, en iyi kabiliyetleri çekebilir ve elde tutabilir ve müşterilerle daha kuvvetli bir saygınlık oluşturabilirler.
IX. Alıntılar
“Bir yere varmanın ilk adımı, bulunduğunuz yerde kalmayacağınıza karar vermektir.” – Bilinmiyor
“Başkalarına hizmet etmekten daha büyük bir davet yoktur.” – Nelson Mandela
“Geleceği tahmin etmenin en iyi yolu onu yaratmaktır.” – Abraham Lincoln
“Bir şeyden hoşlanmıyorsanız, onu değiştirin. Değiştiremiyorsanız, tutumunuzu değiştirin.” – Maya Angelou
“Asla kimse sizin izniniz olmadan sizi aşağılık hissettiremez.” – Eleanor Roosevelt
“Yaşamdaki en büyük zafer hiç düşmemekte değil, her düştüğümüzde ayağa kalkmakta yatar.” – Nelson Mandela
S: Etik iş davranışı nelerdir?
A: Etik iş davranışı; dürüstlük, hakkaniyet ve hürmet şeklinde etik ilkelerle tutarlı olan davranıştır.
S: İşletmelerin karşılaşmış olduğu değişik ahlaki zorluklar nedir?
A: İşletmelerin karşılaşmış olduğu değişik ahlaki zorluklardan bazıları şunlardır:
- Menfaat çatışmaları
- Ayrımcılık
- Etraf kirliliği
- Emek sömürüsü
S: İşletmeler daha ahlaki bir kültür nasıl yaratabilirler?
A: İşletmelerin daha ahlaki bir kültür yaratmak için yapabileceği birçok şey var, bunlardan bazıları şunlardır:
- Etik kuralların oluşturulması
- Çalışanlara ahlaki eğitimi verilmesi
- Mensupları ahlaki ihlalleri bildirmeye teşvik etmek
- Aleni ve saydam bir işyeri yaratmak
0 Yorum